Yeni Yönetmelik ve Tebliğ ile Gelen Değişiklikler

Yeni Yönetmelik ve Tebliğ ile Gelen Değişiklikler

Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para İhracı İle Ödeme Hizmeti Sağlayıcıları Hakkında Yönetmelik “Yönetmelik” ve Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşlarının Bilgi Sistemleri ile Ödeme Hizmeti Sağlayıcılarının Ödeme Hizmetleri Alanındaki Veri Paylaşım Servislerine İlişkin Tebliğ “Tebliğ” 1 Aralık 2021 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Bu yazımızda yeni yönetmelik ile hayatımıza giren değişiklikleri ve bu değişikliklerin fintek sektörüne olan etkilerini sizler için özetleyeceğiz.

1. 1. Faaliyet İzni Başvuruları

Yeni yönetmelikle birlikte gelen en temel değişikliklerden bir tanesi faaliyet izni başvuru sürecinin TCMB tarafından tamamen değiştirilmiş olmasıdır. Yeni düzenlemeyle birlikte eskiden tek aşamalı olan başvuru süreci artık,

• TCMB başvurusu,
• İstihbari inceleme,
• Nihai inceleme,

olmak üzere 3 adımdan oluşmaktadır.

• TCMB Başvurusu aşamasında; yönetmelik kapsamında talep edilen belgelerin (Belgelerin detaylarına yönetmelik madde 11 (1)’den ulaşabilirsiniz.) ve TCMB Ankara Şubesi’ne yatırılacak 525.000 TL’nin ( başvuru form ücretinin + BSMV ) dekontunun TCMB’nin Ankara’da bulunan merkezine elden teslim edilmesi gerekmektedir.

 

Bu sürecin sonunda  ödeme ve elektronik para kuruluşu uzantılı şirket unvanı TCMB tarafından onaylatarak,  ödeme kuruluşu ya da elektronik para kuruluşu kurmaya hak kazanmış bulunuyoruz.

 

Dikkat edilmesi gereken bir diğer husus ise; bu aşamada alınan onayı takiben 6 ay içerisinde TCMB’ye istihbari inceleme için resmi başvuru yapılması gerekmesidir. Aksi halde yatırılan başvuru ücreti iade edilmeyecek ve süreç sonlanacaktır.

 

• İstihbari İnceleme aşamasında; yönetmelik madde 11 (4) – 11 (9) kapsamında tanımlanan belgelerin TCMB’ye sunulması gerekmektedir. İstihbari inceleme kapsamında hazırlanacak ve TCMB’ye iletilecek belgeler daha önceki yönetmelik kapsamında hazırlanan belgelerle büyük benzerlikler göstermektedir.

 

Bir diğer önemli nokta da ; İstihbari inceleme aşamasının Banka tarafından onaylanması durumunda, onaya ilişkin yazılı bildirimin yapılmasından sonra en geç yüz yirmi gün içerisinde Bankaya nihai onay aşaması için başvuru yapılması gerektiğidir. “Yönetmelik Madde 11 (8)”

 

• Nihai İnceleme aşamasında; yönetmelik madde 11 (10) kapsamında tanımlanan belgelerin TCMB’ye sunulması gerekmektedir. Nihai inceleme aşaması bağımsız denetim kuruluşları tarafından gerçekleştirilecek çalışmaları ve oluşturulacak Yerinde İnceleme Raporu ve eklerini kapsamaktadır. Eski yönetmelik madde 8.1.ç) kapsamında gerçekleştirilen denetim çalışmalarına benzer çalışmalar gerçekleştirilecektir.

 

Tüm bu çalışmaların tamamlanması ve raporların TCMB tarafından incelenmesinin ardından ise; yönetmelik madde 11 (11)’e göre TCMB personeli tarafından yerinde bir denetim çalışması gerçekleştirilecek ve başvuru kapsamında incelemeler sonlandırılacaktır.

Faaliyet izninin Resmî Gazete’de yayımlanmasından önce TCMB tarafından yapılacak tebligata istinaden, finansal faaliyet izin belgesi harç yükümlülüğünün yerine getirildiğine dair belgenin iletilmesi yani 1 milyon TL tutarındaki ödemenin yapılması gerekmektedir.

1. 2. Teminat ve Sermaye Yükümlülükleri

Ödeme ve elektronik para kuruluşları için eski yönetmelikte tanımlanan sermaye yükümlülükleri değişmemekle birlikte yeni yönetmelikle birlikte bu kuruluşlar için teminat bulundurma zorunluluğu hayatımıza dahil oldu.

Hesap bilgisi hizmeti sunan kuruluşlar için bu yükümlülük geçerli olmamakla birlikte;

• Fatura ödeme kuruluşları için 2 milyon,
• Ödeme kuruluşları için 3 milyon,
• Elektronik para kuruluşları için ise 5 milyon

TL teminat bulundurma zorunluluğu geldi. Bu teminatlar nakit, kira sertifikası ya da devlet iç borçlanma senedi cinsinden tutulabilecektir.

1. 3. İştirakler ve İş Birlikleri

Başka Şirketlerde Pay Sahibi Olunması; yönetmelik madde 20 – (1) ile TCMB herhangi bir lisanslı kuruluşun başka şirketlerde pay sahibi olmasına ciddi bir kısıtlama getirdi. Buna göre herhangi bir lisanslı kuruluş sadece elektronik para ihraç eden, yönetmeliğin 4. maddesinin birinci fıkrasında sayılan ödeme hizmetlerini sunan ve 15. maddenin 2,3 ve 8. fıkralarında yer alan faaliyetleri yürüten başka şirketlerde pay sahibi olabilir.

Kısacası bir lisanslı bir ödeme ya da elektronik para kuruluşunun sadece benzer kuruluşlarda pay sahibi olmasına izin verilmekle birlikte aksi durumların ve ortaklıkların da 31.12.2022 tarihine kadar sonlandırılması istenmektedir.

Yurt Dışında Yerleşik Tüzel Kişilerle Birlikte Hizmet Sunulması; yönetmelik madde 19 kapsamında “ Kuruluş, yedinci fıkra uyarınca Bankadan izin almış olan yurt dışında yerleşik tüzel kişilerle amaç veya faaliyetleri doğrultusunda iş birliği yapabilir. Bu madde kapsamındaki iş birliği kuruluşun Kanun kapsamına giren ödeme hizmetlerini yurt içinde yerleşik müşterilerine yurt dışında yerleşik tüzel kişi ile birlikte sunması şeklindedir ve sadece gönderen veya alıcıdan en az birisinin yurt dışında bulunduğu ödeme hizmetleri ile sınırlı olacak şekilde yapılabilir. Gönderen ve alıcının ikisinin de yurt içinde bulunduğu ödeme hizmetleri yönünden bu madde kapsamında hizmet sunulamaz.” ifadesine yer verilmektedir.

Burada dikkat edilmesi gereken kritik husus ise; yurtdışında yerleşik olan iş ortağının TCMB’den izin almış olmasıdır. Yönetmelik madde 19 (7) kapsamında izin başvurusu ile ilgili olarak TCMB’ye iletilecek belgeler detaylandırılmaktadır.

1. 4. Fonların Korunması ve Teminat

Teminat; Yönetmelik madde 36’da, “Kuruluş Banka nezdinde bu madde uyarınca teminat bulundurmak zorundadır.” ifadesi yer almaktadır. Banka nezdinde tutulması gereken teminat miktarı (hesap hizmeti veren kuruluşlar hariç olmak üzere) fatura ödeme hizmeti sunan kuruluşlar için iki milyon TL, diğer ödeme kuruluşları için üç milyon TL ve elektronik para kuruluşları için ise beş milyon TL olarak belirlenmiştir.

Kritik noktalardan biri ise bu teminat tutarlarının baz olması hususudur. Ayrıca TCMB; Yönetmelik madde 36 (3) te yer alan kriterlere göre belirlenen teminatları artırma hakkına da sahip olacaktır.

Buna ek olarak da yönetmelik madde 36 (6)’ya göre  lisanslı kuruluş her bir temsilcilik için de beşyüzbin TL tutarında teminat bulundurmakla yükümlüdür.

Teminatlar nakit, devlet iç borçlanma senedi ya da Hazine Müsteşarlığı Varlık Kiralama Şirketi tarafından ihraç edilmiş kira sertifikası olarak tutulabilmektedir. Teminatların devlet iç borçlanma senedi veya Hazine Müsteşarlığı Varlık Kiralama Şirketi tarafından ihraç edilmiş kira sertifikası olarak tutulması ve piyasa değerinin en az yüzde onu tutarında değer kaybetmesi halinde, ilgili kuruluşun 10 iş günü içinde teminatı, olması gereken tutara tamamlaması ve durumu TCMB’ye bildirmesi zorunluluğu bulunmaktadır.

Nemalandırma; yönetmelik madde 34 (3) ile birlikte, koruma hesabında bulundurulan ödeme fonlarının ilgili bankada gecelik vadede nemalandırılmasının önü açılmış oldu.

Buna göre, alındığı günü izleyen iş günü, tam iş günlerinde saat 15.00, yarım iş günlerinde saat 11.00 itibarıyla ödenmemiş ödeme fonları tutarı, 5411 sayılı Kanun kapsamındaki bir banka nezdinde, kuruluş adına açılacak ve sadece bu fonların korunması amacıyla kullanılacak koruma hesaplarına yatırılacak, bu hesap ilgili banka nezdinde ödeme fonları koruma hesabı olarak tanımlanacak ve banka ile yapılacak sözleşmede hesabın bu niteliği açıkça belirtilecektir. Bu hesapta bulundurulan fonlar gecelik vadede değerlendirilebilecektir.

1. 5. Ödeme Emri Başlatma ve Hesap Bilgisi Hizmeti

Yönetmelik madde 58 – 60 kapsamında, açık bankacılık faaliyetlerine yönelik kapsamın tanımlandığını görmekle birlikte, teknik gerekliliklerin usul ve esasların TCMB tarafında ileriki günlerde tanımlanacağını görüyoruz.

Bu teknik yeterliliklere uyum değerlendirmesinin BKM tarafından yapılacağı ve değerlendirmelerin sonucunun olumlu olması durumunda gerekli belgelerin hazırlanarak TCMB’ye başvuru yapılacağı ifadelerine yer verilmektedir.

 

 

1. 6. Ön Ödemeli Araçlar ve Anonim Ön Ödemeli Araçlar

Yönetmelik kapsamında bu iki ödeme aracının tanımının yapıldığını görüyoruz. Yönetmelik madde 7 (1)’de “Anonim ön ödemeli araçlar, sadece anonim ön ödemeli araç hamilinin fiziken işyerinde bulunduğu ve anonim ön ödemeli aracın fiziken kullanıldığı ödeme işlemleri ile Güven Damgası alan hizmet sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcılar nezdinde yapılacak mal veya hizmet alımlarına ilişkin ödeme işlemleri ve fatura ödeme işlemlerinde kullanılabilir.” İfadesine yer verilmektedir.

Kısacası anonim ön ödemeli kartların sadece fiziki alışverişlerde kullanılabileceği ve web ortamında kullanımının bu yönetmelikle birlikte kullanımının sınırlandırıldığını görüyoruz.

1. 7. Geçiş Hükümleri

Lisans sahibi ödeme ve elektronik para kuruluşlarının yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 1 yıl içerisinde yeni yönetmeliğe uyum sağlama yükümlülüğü bulunmaktadır.

Yeni yönetmelik kapsamında iştirak olarak kalması mümkün olmayan nitelikteki ortaklıkların ise yönetmelikle uygun hale getirilmesi için 31.12.2022 tarihine kadar süre tanınmıştır.

Üye iş yeri kayıt sisteminin hayata geçirilmesi için BKM’ye 30.06.2022 tarihine kadar süre tanınmış ancak bu sürenin 6 aya kadar uzatılabileceği hükmüne yer verilmiştir.

 

Rapidpara olarak; Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para İhracı ile Ödeme Hizmeti Sağlayıcıları Hakkında Yönetmelik kapsamında hayatımıza girecek değişiklikleri sizler için özetlemeye çalıştık. Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşlarının Bilgi Sistemleri ile Ödeme Hizmeti Sağlayıcılarının Ödeme Hizmetleri Alanındaki Veri Paylaşım Servislerine İlişkin Tebliğ kapsamında gelen değişiklikler hakkında bilgi sahibi olmak için bizi takip etmeye devam edin.